Μεταξύ των πολλών παρεξηγημένων ορισμών που μπορεί κανείς να βρει στη βιβλιοθήκη κρασιού, η λέξη «τυπικότητα» είναι ίσως ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους. Και ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιείται μπορεί να έχει πολλαπλά αποτελέσματα σε ένα κρασί.

Η τυπικότητα μπορεί να προάγει ή να υποβαθμίσει την ποιότητα του κρασιού, μόνο εάν ένας κριτικός κρασιού ή ένας δημοσιογράφος κρίνει ότι ένα μπουκάλι κρασί είναι μη τυπικό και του δώσει χαμηλή βαθμολογία.

Η τυπικότητα μπορεί να καθορίσει εάν ένα κρασί αξίζει να αναφέρει τον τόπο προέλευσής του στην ετικέτα και να έχει ή όχι την ομπρέλα ΠΟΠ. Πολλά ποιοτικά κρασιά πωλούνται ως Vin de France επειδή τα πάνελ γευσιγνωσίας του AOC τα απέρριψαν ως μη τυπικά. Επίσης, πολλά σκάνδαλα έχουν συμβεί όλα αυτά τα χρόνια σε ορισμένους ιταλικούς συνεταιρισμούς, με αποτέλεσμα ορισμένοι κορυφαίοι παραγωγοί να εγκαταλείψουν την κοινοπραξία. Το ίδιο συνέβη στην Ισπανία, την Αυστρία και σχεδόν παντού.

Η τυπικότητα μπορεί να καθορίσει το εύρος τιμών ενός κρασιού. Υπάρχει διαφορά στην αξία ενός κρασιού εάν αναγνωρίζεται, για παράδειγμα, ως Sancerre AOC ή Vin de France.

Η τυπικότητα μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον αριθμό πωλήσεων ενός κρασιού, καθώς όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις πωλήσεις.

Η τυπικότητα μπορεί ακόμη και να επηρεάσει το αποτέλεσμα των εξετάσεων για ένα άτομο όταν το ζητούμενο σχετίζεται με την τυπικότητα.

Η τυπικότητα μπορεί να ανεβάσει ή να υποβιβάσει την ποιότητα ενός κρασιού, απλά και μόνο αν ένας κριτικός κρασιού ή ένας δημοσιογράφος κρίνει ότι ένα κρασί δεν είναι τυπικό και βάλει μια χαμηλή βαθμολογία.

Φαίνεται πως δεν είναι απλά μια λέξη και έχει αρκετή δύναμη, αλλά από πού προέρχεται αυτή η δύναμη; Αρχικά, ας δούμε τι σημαίνει «τυπικότητα σε ένα κρασί». Μια σύντομη περιγραφή είναι «η έκφραση της προέλευσης και της ποικιλίας σταφυλιών» και επιπλέον «η ποιότητα ενός κρασιού που είναι χαρακτηριστική του τύπου του, της γεωγραφικής προέλευσής του, ακόμη και της χρονιάς παραγωγής του», όπως έγραψε η Jancis Robinson MW.

Για να το εξηγήσω με ένα παράδειγμα, ένα Sauvignon Blanc από τη Νέα Ζηλανδία θα πρέπει να έχει ένα έντονο και γενναιόδωρο αρωματικό προφίλ, επικεντρωμένο στα τροπικά φρούτα. Ένα Sauvignon Blanc από το Sancerre θα πρέπει να έχει έντονο αλλά αυστηρό προφίλ και να εκφράζει νότες πράσινου μήλου και ορυκτότητα. Οτιδήποτε άλλο εκτός ενός αποδεκτού εύρους δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ένα τυπικό και αντιπροσωπευτικό Sauvignon Blanc.

Προφανώς, η ανακάλυψη του όρου «τυπικότητα» ήταν απαραίτητη και χρήσιμη κάποια στιγμή στο παρελθόν και ίσως εξακολουθεί να είναι. Ένας απλός καταναλωτής κρασιού πρέπει να ξέρει τι αγοράζει και τι γεύση θα έχει ένα Sancerre ανεξάρτητα από τον παραγωγό. Φυσικά, η ποιότητα υπάρχει και πέρα από τα τυπικά κρασιά. Θα ήταν όμως ένας απλός καταναλωτής κρασιού δεκτικός ή τουλάχιστον όχι αρνητικός εάν το μπουκάλι Sauvignon Blanc που έχει πληρώσει έχει διαφορετική γεύση και δεν έχει τα αρώματα που έχει συνηθίσει; Μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως όχι! Δεδομένου ότι η συγκεκριμένη κατηγορία καταναλωτών δεν θέλουν να βγαίνουν έξω από τη ζώνη ασφαλείας τους. Και τι γίνεται με τους λάτρεις του κρασιού που βαριούνται το κανονικό, είναι πιο τολμηροί και θέλουν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό; Μήπως πρέπει να ψάξουν μόνοι τους, περνώντας ώρες στο διαδίκτυο για να βρουν ένα κρασί που αξίζει να το πληρώσουν;

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η τυπικότητα αμφισβητείται. Πολλοί παραγωγοί σε όλο τον κόσμο στρέφονται σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, εφαρμόζουν διαφορετικές καλλιεργητικές μεθόδους, με τις τεχνικές οινοποίησης να έχουν μεγάλο εύρος ακόμη και στην ίδια περιοχή. Όλες αυτές οι πτυχές έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα, δημιουργώντας διαφορετικά και μοναδικά κρασιά για κάθε ουρανίσκο, έτοιμα να αποκαλύψουν μια νέα άποψη για το τι είναι τυπικό. Είναι όλα σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο ποιότητας; Φυσικά όχι, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα.

Άρα, πρέπει να λάβουμε υπόψη την τυπικότητα για να κρίνουμε ένα κρασί ή όχι; Υπάρχει ένας άλλος «κόσμος τυπικότητας» που δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη, μια άλλη οπτική γωνία; Είναι η τυπικότητα καταπιεστική; Πρέπει να σπάσουμε την τυπικότητα σε μικρότερα κομμάτια προκειμένου να δημιουργήσουμε μερικές νέες φόρμες ώστε να προωθήσουμε την ποικιλομορφία;

Δεν είναι τόσο απλό όσο ναι ή όχι να απαντήσετε στις ερωτήσεις. Ωστόσο, από εμπορική άποψη, πρέπει να προστατεύσουμε τους καταναλωτές ενημερώνοντάς τους τι θα βρουν στη φιάλη. Επομένως, το καθεστώς ΠΟΠ θα πρέπει να συνεχίσει να διατηρεί την ποιότητα και την τυπικότητα της περιοχής. Όμως, σε έναν οινικό κόσμο που κινείται και αλλάζει διαρκώς, οι οινοποιοί θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να πειραματίζονται, να εξερευνούν τα όρια και να εκφράζουν το terroir όπως το νιώθουν, ακόμη και μη τυπικό. Πιθανώς η κατηγορία των φυσικών κρασιών έχει τα περισσότερα μη τυπικά κρασιά αλλά όχι όλα. Επίσης, ορισμένα φυσικά κρασιά είναι ίσως τα πιο τυπικά της περιοχής. Σε αυτήν την περίπτωση, ένας επιπλέον ορισμός στην ετικέτα μαζί με την κατάσταση ΠΟΠ θα βοηθούσε τους αγοραστές να κάνουν τη σωστή επιλογή και να αποφύγουν τις παρεξηγήσεις. Τελικά, η επιτυχία δεν είναι να το πουλήσεις αλλά να τον κάνεις να το αγοράσει.